Что Такое Приложение:Списки Сводеша для тюркских языков- Значение Слова Приложение:Списки Сводеша для тюркских языков

Списки Сводеша для разных языков
Абхазо-адыгские • Афразийские • Балтийские • Банту • Германские • Греческий • Дене-енисейские • Индоарийские • Индоиранские • Искусственные • Кельтские • Монгольские • Нахско-дагестанские • Палеоазиатские • Романские • Самодийские • Сино-тибетские • Славянские • Тунгусо-маньчжурские • Тупи-гуарани • Тюркские • Финно-угорские • Картвельские
№ Русский Чувашский Якутский Тувинский Хакасский Шорский Алтайский Киргизский Татарский Сибирско-татарский Башкирский Балкарский Карачаевский Кумыкский Ногайский Каракалпакский Казахский Узбекский Уйгурский Туркменский Азербайджанский Турецкий Крымскотатарский Караханидский
1 я эпĕ мин мен мин мен мен мен мин мин мин мен мен мен мен men мен men men mən ben men مَنْ (men) 𐰢𐰤 (men), 𐰋𐰤 (ben)
2 ты эсĕ эн сен син сен сен сен син син һин сен сен сен сен sen сен sen sen sən sen sen سَنْ (sen) 𐰾𐰤 (sen)
3 он, оно, она вăл кини ол ол ол ол ал ул ул ул ол ол ол ол ol ол u u ol o o o اُلْ (ol) 𐰆𐰞 (ol)
4 мы эпир биһиги бис піс пис бис биз без пес беҙ биз биз биз биз biz бiз biz biz biz biz biz biz بِزْ (biz) 𐰋𐰃𐰕 (biz)
5 вы эсир эһиги силер сірер силер слер силер сез сес һеҙ сиз сиз сиз сиз siz сендер, сiз siz, siz, siz siz siz siz سِزْ (siz) 𐰾𐰃𐰕 (siz)
6 они вĕсем олар олар ылар олор алар алар алар улар ала ала олар олар olar олар ular ular olar onlar onlar olar اُلارْ (olar) olar
7 этот ку бу бо пу по бу бу, бул бу был бу бу бу бу, бул бұл bu bu, bu bu bu bu بُو (bū) 𐰉𐰆 (bu)
8 тот вăл, ол ол ол ол, ол теге, шул ул теге ол шо, ол ол, сол, анав ol, sol, ana ол, сол, анау shu, u, şu, o şu, о şu, о اُلْ (ol) 𐰆𐰞 (ol)
9 здесь кунта манна мында мында мында мында мында, монда, биредә бында мында, мында, мунда, шунда мунда bunda, мұнда bunda, burada burada, bura, mında مُنْدا (mundā) 𐰉𐰆𐰦𐰀 (bunta)
10 там онно ында анда анда анда, анда, тегендә анта, тегендә анда анда, алайда онда онда onda, sonda, онда, анда unda,
 orada orada, ora, anda اَنْدا (andā) 𐰦𐰀 (anta)
11 кто кам ким кым кем кем кем ким кем кем кем ким ким ким ким kim кім kim kim kim kim kim kim كِمْ (kim) 𐰚𐰢 (kеm)
12 что туох чүү ниме ноо не, нәрсә, ни нимә, ней нимә не не не, не зат не, не зат ne не nima, na ne ne نا (nē), ناما (nemē), ناكُو (negǖ), قَيُو (qayū) 𐰤𐰀 (ne)
13 где ханна кайда хайда қайда кайда кайда, кана кайда ҡайҙа къайда къайда къайда кайда qayda қайда, qayerda, qayda nerede, hani qayda, قَنْدا (qandā), قَيُودا (qayūdā), قَنٖى (qanï̄) 𐰴𐰣𐰃 (qanı)
14 когда кажан хаӌан качан качан кайчан ҡасан қашан قَجانْ (qačan)
15 как хайдах ничек нисек къалай къалай нечик калай qalay қалай qalay, nasıl nasıl نَتَكْ (neteg)
16 не мар, суох түгел түгел түгел емес emas, değil يُوقْ (yōq), اَرْماسْ (ermēs)
17 всё бары, бөтен, бары пары бөтә бары, бары, бәрі, барлық, барша, бүкіл bütün, tüm, bütün, hep bütün, قَمُغْ (qamuɣ), بَرْجا (barčā) 𐰴𐰢𐰍 (qamuğ)
18 много нумай кöп кöп кöп көп күп күп кёп кёп көп çok çoq كُبْ (köp), اُكُوشْ (üküš) 𐰈𐰚𐰾 (üküs), 𐰈𐰚𐱁 (üküş)
19 несколько каш, берничә бер нисә бірнеше bazı, kimi, birkaç, biraz
20 мало сахал аҕыйах ас, ас ас ас аз аз ас әҙ аз, аз аз аз az аз oz, kam, az az az az az اازْ (āz) 𐰕 (az)
21 другой атын башка, өске пасха башка, башка башка, бүтән башҡа башха башгъа, баска, басқа, өзге boshqa, başga başka, öbür, diğer اَذِنْ (aδïn), اَذْرُقْ (aδruq), اُنْكٖى (öŋī)
22 один пĕрре биир бир пір пир бир бир бер пер бер бир бир бир бир bir бiр bir bir bir bir bir bir بٖيرْ (bīr) 𐰋𐰃𐰼 (bir)
23 два иккĕ икки ийи ікі ийги эки эки ике ике ике эки эки эки эки eki екі ikki ikki ikki iki iki eki اِكّٖى (ikkī) 𐰚𐰃 (eki)
24 три виççĕ үс үш ӱс ӱш ӱч үч өч өс юч юч уьч уьш u'sh үш uch üç üç üç üç اُجْ (üč) 𐰈𐰲 (üç)
25 четыре тăваттă түөрт дөрт тӧрт тӧрт тӧрт төрт дүрт түрт дүрт тёрт дёрт доьрт to'rt төрт toʻrt tört dört dörd dört dört تُورْتْ (tȫrt) 𐱅𐰈𐰼𐱅 (tört)
26 пять пиллӗк биэс беш пис пеш беш беш биш пиш биш беш беш беш бес bes бес besh bäş beş beş beş بٖيشْ (bḗš) 𐰋𐰾 (bes), 𐰋𐰃𐰾 (bis), 𐰋𐰃𐱁 (biş)
27 большой улахан улуг улуг улуғ, јаан чоң зур оло, сур оло, ҙур, бөйөк, эре, дәү, өлкән уллу, уллу, тамада уллу ullı, uʻlken ұлы, үлкен katta, buyuk, uly, böyük büyük, ulu büyük بَدُكْ (bedük), اُلُغْ (uluɣ) 𐰆𐰞𐰍 (uluğ)
28 длинный узун узун узун узун узун озын оҙон узун, узакъ узун узун узын ұзын uzun uzun uzun uzun uzun اُزُنْ (uzun) 𐰆𐰕𐰣 (uzun)
29 широкий сарлака, калбак, кең, кең киң киң киң кенъ, энли, кең, енді, жалпақ keng geniş, enli geniş, enli كِنْكْ (keŋ), يَسٖى (yasï̄)
30 толстый кылын, чоон халын калын, юан ҡалын ҡалын калын, қалың, жуан kalın, قَلِنْ (qalïn) 𐰴𐰞𐰣 (qalın), 𐰘𐰆𐰍𐰣 (yoğan)
31 тяжелый аар аар аар оор авыр ауыр ауыр авур авыр ауыр ogʻir ağır ağır ağır اَغِرْ (aɣïr) ağır
32 маленький пĕчĕк кыра, кичиг кичине, кечкенә, бәләкәй кесе, бәләкәй гитче гитче кіші, кішкене, кішкентай kichik, kichik kiçi, kiçik, küçük kiçik, küçük كِجِكْ (kičig), اُشَقْ (ušaq) 𐰚𐰃𐰲𐰏 (kičig)
33 короткий кылгас кыска, хысха қысқа кыска, кыска, чолок кыска ҡыҫҡа, къысха къысха кыска, qısqa, қысқа, шолақ qisqa qisqa gysga qısa kısa qısqa قِسْغا (qïsɣā), قِرْتْ (qïrt)
34 узкий кыараҕас тар, тар, кызык тар тар тар тар тар тар тар тар tar тар tor tar dar dar dar tar تارْ (tār) tar
35 тонкий синньигэс, юка, нечкә нәҙек жіңішке, жұқа incə, nazik ince, ince يِنْجْكا (yinčgē), يُڤْقا (yuvqā) 𐰘𐰨𐰏𐰀 (yinčge), 𐰖𐰆𐰖𐰴𐰀 (yuyqa)
36 женщина дьахтар херээжен, кадай, аял хатын ҡатын ҡатын тиширыу тиширыу хатын qatın, hayal қатын, әйел ayol, xotin, qiz ayal qadın kadın qadın اُراغُوتْ (urāɣūt), اِشٖلارْ (išīlēr)
37 мужчина эркек ир ир эркек, эркек, эр erkek, er еркек, ер erkak kişi erkek, er, adam erkek, اَرْ (er) 𐰼 (er)
38 человек çын, этем киһи кижи кижи кижи киши, адам кеше кеше кеше, әҙәм киши, адам адам гиши, адам киси, аьдем kisi, adam кісі, адам kishi, odam, insan, kishi ynsan, adam, kişi insan, adam insan, kişi adam, insan, kişi كِشٖى (kišī) 𐰚𐰃𐰾𐰃 (kisi), 𐰚𐰃𐱁𐰃 (kişi)
39 ребёнок ача оҕо уруг, төл, пала, пала бала бала бала пала бала, бала, сабий бала, сабий бала бала bala бала bola, bala bala, çocuk bala كَنْجْ (kenč) 𐰆𐰍𐰞 (oğul)
40 жена арăм ойох кадай, эпчи, аял, катын хатын ҡатын ҡатын къатын, къатын къатын хатын, пише qatın, hayal қатын, әйел xotin, ayol, aýal arvad, karı, avrat, kadın كِسْ (kis)
41 муж эр, кэргэн эр, ашак эр öбöгöн ир ир ир эр эр эр эр, киев, бай er, ер, күйеу, бай er, kuyov ər koca, er باكْ (bēg) 𐰼 (er)
42 мать анне ийэ ие, ава ине, іӌе эне, иче эне эне ана инә әсә, инә ана, ана ана ана ana, ene ана ona, aya, ana eje ana anne, ana ana اَنا (anā), اَبا (ebē) 𐰈𐰏 (ög)
43 отец атте аҕа ада, ача ада, аба ада, аба ада ата ата ата ата ата, ата ата ата ata, ата, әке ota, ada dada, ata kaka ata baba, ata baba اَتا (atā) 𐰴𐰭 (qañ)
44 животное кыыл, харамай аң, аң аҥ, тынду аң, жаныбар, айбан хайван, җәнлек йәнлек, хайван, мал гьайван анъ, янувар, айван аң, жануар, хайуан hayvon, jonivor haywan, haýwan heyvan hayvan ayvan [[]] 𐰚𐰃𐰘𐰃𐰚 (kiyik)
45 рыба пулă балык балык палых палық балык балык балык балыҡ чабакъ чабакъ балыкъ балык balıq балық baliq balyk balıq balık balıq بَلِقْ (balïq) balıq
46 птица чыычаах, көтөр куш хус қуш куш чымчык, куш кош ҡош ҡош чыпчыкъ чыпчыкъ къуш кус qus құс qush qush guş quş kuş quş قُشْ (quš) 𐰴𐰆𐰽 (qus)
47 собака йытă ыт ыт адай, эгер ийт ит эт эт эт ит ит ит ийт iyt ит it, it it, köpek, it, köpək köpek, it köpek, it اِتْ (ït) 𐰃𐱃 (ıt)
48 вошь быт быт пит бийт бит бет пет бет би бит бит бийт бит bit pit bit bit bit bit بِتْ (bit) bit
49 змея çĕлен моҕой, чылан чылан чылан јылан жылан елан йылан йылан жилян йылан йылан jılan жылан ilon ýylan ilan yılan yılan يِلانْ (yïlān) 𐰖𐰃𐰞𐰣 (yılan)
50 червь хурт, үөн курт, хурт қурт курт, курт корт, суалчан ҡорт ҡорт, селәүсен къурт къурт хурт курт qurt құрт, qurt qurd kurt, solucan qurt قُرْتْ (qurt) qurt
51 дерево йывăç мас ыяш ағас ағаш агаш жыгач, дарак агач ағас терек терек терек терек agʻash ағаш yogʻoch, daraxt agaç, bag ağac ağaç terek (растение); ağaç (материал) يِغَجْ (yïɣač) 𐰃𐰍𐰲 (ığaç)
52 лес вăрман тыа, ойуур арга, арыг, эзим ағас ағаш, чыш токой урман урман, урман агъач агъач, орман, агъачлыкъ орман, orman, togʻay орман, тоғай oʻrmon, orman, tokaý orman, meşə orman orman 𐰘𐰃𐱁 (yış), 𐰖𐰃𐰽 (yıs)
53 палка туя, патак тайах, мас тайак таяк таяк таяҡ сыбыҡ, ботаҡ таякъ таякъ таякъ таяк таяқ, шыбық, бұтақ yogʻoch, tayoq çöp, değnek, çubuk, dayak جِبِقْ (čïbïq)
54 плод çимĕç фрукт фрукт жемиш җимеш емеш жемиш, емиш емис жеміс meva miwe meyvə yemiş, meyve yemiş, meyva يَمِشْ (yémiš) yemiş,
55 семя орлык орлоҡ орлоҡ урлукъ, бюртюк урлукъ урлукъ ұрық, тұқым tohum toxum tohum, ur اُرُغْ (uruɣ)
56 лист сэбирдэх бүрү жалбырак яфрак япраҡ япраҡ япыракъ япырак жапырақ yaproq, barg ýaprak yarpaq yaprak yapraq يَبُرْغاقْ (yapurɣāq)
57 корень тымар силис дазыл, дөс тамыр тамыр тамыр тамыр тамыр тамыр тамур тамыр tamır тамыр, түп ildiz, kök, kök, tüp kök, damar tamır كُكْ (kök), تُوبْ (tǖp), يِلْدِزْ (yïldïz) yıldız, tüp, kök
58 кора хатырык кабык кабык, кайры ҡабыҡ ҡабыҡ, кабык қабық qobiq, kabuk قاسْ (qās)
59 цветок чечек, çеçке чэчик, сибэкки чечек чахаях, порчо чечек гүл чәчәк, гөл сәскә гюл, гюл, чечек шешекей, гуьл гүл, шешек gul, chechak gül, gül çiçək, gül çiçek جَجَكْ (čeček)
60 трава от оът, сиген от от, öлең от, чөп үлән үлән үлән ханс, кырдык, ханс от от, от, от, шөп, өлең oʻt, ot, ot ot ot ot اُتْ (ot) (ot)
61 верёвка быа баг, буу жип, аркан бау, аркан бау аркъан, жип, бау йип, аркъан йип, аркан, бав жіп, арқан arqon, ip, arqan tanap, ýüp, urgan ip ip, urgan arqan, yip, يِبْ (yïp), اُرُقْ (uruq)
62 кожа тир тирии кеш, алгы теер тере тере тери тире тире тире тери тери тери тери teri тері teri deri, ham dəri deri teri تَرٖى (terī) teri
63 мясо аш, эт эът ит эт эт эт ит ит ит эт эт эт эт et, ет goʻsht, et et ət et et اَتْ (et) et
64 кровь юн хаан хан хан қан кан кан кан ҡан ҡан къан къан къан кан qan қан qon qan gan qan kan qan قانْ (qān) 𐰴𐰣 (qan)
65 кость уҥуох сөөк сөөк сөяк һөйәк сюек сюек суьек сүйек suyak süňk sümük kemik kemik, süyek سُنْكُكْ (süŋük) 𐰾𐰈𐰭𐰰 (süŋük)
66 жир çу јуу, ӱс май май май май жау джау яв, май май may май yağ yağ yağ yağ, may ياغْ (yāɣ), اُزْ (ǖz), جِرْ (čïr) yağ
67 яйцо çăмарта сымыыт чуурга нымырха ныбыртқа јымыртка жумуртка йомырка йомортҡа йомортҡа, күкәй йымырткъа юмыртка жұмыртқа tuxum, ýumurtga yumurta yumurta yımırta يُمُرْتْغا (yumurtɣā)
68 рог мăйрака мүйүз мөгез мөгөҙ мүйіз muguz, şah boynuz مُنْكُزْ (müŋüz)
69 хвост хӳре кутурук хузурух қузуруқ куйрук куйрук койрык ҡойроҡ ҡойроҡ къуйрукъ къуйрукъ къуйрукъ құйрық dum, (quyruq) quyruq guýruk quyruq kuyruk quyruq قُذْرُقْ (quδruq) 𐰴𐰆𐰑𐰺𐰆𐰸 (qudruq)
70 перо тĕк түү, чӱг чӱг жүн каурый ҡаурый тюк тюк қауырсын jun, tuk, pat ýelek tük tüy, yün tük يُوكْ (yǖg), تُو (tǖ|t=hair)
71 волос çӳç ас, баттах, кыл, түү чаш, хыл, сас, хыл шаш чач, кыл, чач чәч, кыл цац сәс чач чач, тюк чач, къыл, тюк шаш, кыл, shash, шаш, қыл, түк soch, qil, yol saç, saç, saç, kıl saç, سَجْ (sač), قِلْ (qïl), تُو (tǖ) 𐰽𐰲 (saç)
72 голова пуç бас, төбө баш пас паш баш баш баш паш баш баш баш баш бас bas бас bosh bash baş, kelle baş baş baş بَشْ (baš) 𐱁𐰉 (baş)
73 ухо хăлха кулгаах кулак хулах қулақ кулак кулак колак ҡолаҡ ҡолаҡ къулакъ къулакъ къулакъ кулак qulaq құлақ quloq qulaq gulak qulaq kulak qulaq قُلَقْ (qulaq), قُلْقاقْ (qulqaq) 𐰸𐰆𐰞𐰴𐰴 (qulqaq)
74 глаз куç харах карак харах қарақ көз күз күс күҙ кёз кёз гёз коьз көз koʻz köz көз [[göz] göz köz كُوزْ (kȫz) 𐰚𐰈𐰕 (köz)
75 нос сăмса мурун, думчук пурун, тумзух, тунӌух пурун тумчук мурун борын танау бурун бурун бурун бурын, murın мұрын, тұмсық, танау burun burun burun burun burun burun بُرُنْ (burun) burun
76 рот çăвар айах аас аас аас, ақсы ооз авыз ауыҙ аууз авуз авыз ауыз ogʻiz agyz ağız ağız ağız اَغِزْ (aɣïz) 𐰍𐰕 (ağız)
77 зуб шăл тиис диш тиш тиш тиш теш теш теш тиш тиш тиш тис tis тіс tish diş diş diş tiş تٖىشْ (tï̄š) tiş
78 язык чĕлхе тыл дыл тил тил тил тел тел тел тил тил тил тил til тіл til til dil dil dil til تِلْ (tïl) til
79 ноготь чĕрне тыҥырах дыргак тырғах тырбақ тырмак тырмак тырнак тырнаҡ тырнаҡ тырнакъ тырнакъ тырнакъ тырнак tırnaq тырнақ tirnoq dyrnak dırnaq tırnak tırnaq تِرْنْغَقْ (tïrŋaq)
80 стопа ура тилэх табан табан таман аяк табан табан табан аякъ аякъ табан taban табан oyoq ayaq aýak ayaq ayak, taban ayaq, taban اَذَقْ (aδaq) taban
81 нога пĕçĕ атах бут азах азақ бут бут аяк аяҡ аякъ бут аякъ, бут аяк ayaq аяқ, oyoq, put put aýak qıç bacak, but bacaq, ayaq بُوتْ (būt) 𐰑𐰴 (adaq)
82 колено тобук дискек тизе тизе тизе тез тубыҡ тубыҡ тобукъ тобукъ тобукъ, тиз тиз dize тізе tizza tiz dyz diz diz, dirsek, topuk tiz تٖيزْ (tīz) 𐱅𐰃𐰕 (tiz)
83 рука алă илии хол хол қол кол кол кул ҡул ҡул къол къол къол кол qol қол qoʻl qol el əl el, kol qol, el اَلِكْ (elig)
84 крыло кынат чалгын ханат қанат канат канат канат ҡанат ҡанат къанат къанат къанат канат qanat қанат qanot qanat ganat qanad kanat qanat قَنَتْ (qanat) 𐰴𐰣𐱃 (qanat)
85 живот хырăм қарын, қурсақ карын, ич карын, ич, курсак карын, эч, корсак къарын къарын къарын, къурсакъ карын, иш, курсак qarın, ish, қарын, іш, құрсақ qorin garyn qarın karın, kursak qarın, قَرِنْ (qarïn) 𐰴𐰺𐰣 (qarın), 𐰴𐰆𐰺𐰆𐰍𐰽𐰴 (quruğsaq)
86 кишки пыршă оһоҕос ичеги эчәк эсәк ичеги, ичек ишек ішек ichak içege bağırsaq, bağırsak بَغِرْسُقْ (baɣïrsuq)
87 шея мăй моюн мойын мойун мойын моюн муен муйын боюн боюн боюн мойын moyın мойын boʻyin boyun boýun boyun boyun boyun بُيِنْ (boyïn)
88 спина çурăм арға, арка, бел арка арка сырт, арҡа аркъа сырт аркъа арка arqa арқа orqa arqa arka, arxa, kürək arka, sırt, bel arqa, sırt اَرْقا (arqā), اُجا (učā) arqa
89 грудь кăкăр күкрәк күкрәк, түш күкрәк кёкюрек, кёкюрек, кёкюрек, тёш көкірек, төс, кеуде döş göğüs, meme كُكُزْ (kögüz), اَمِكْ (emig)
90 сердце чĕре сүрэх чүрек чӱрек чӱрек јӱрек жүрөк йөрәк йөрәк йөрәк жюрек юрек юрек juʻrek жүрек yurak ýürek ürək yürek yürek يُرَكْ (yürek), كُنْكُلْ (köŋül)
91 печень пĕвер быар баар паар паар буур бавыр бауыр бауур бауур бавур бавыр бауыр jigar bagyr karaciğer, bağır بَغِرْ (baɣïr) bağır
92 пить ĕçме ис иш эчәргә ичерге ичерге ичмек ішу ichmoq (iching!) içmek içmek içmek اِجْماكْ (ičmēk) iç
93 есть аһаа, чиир чии же ашарга ашаргъа ашамакъ ев, жеу, yemoq (yăng!) iýmek yemək yemek aşamaq يَيماكْ (yḗmēk) 𐰘𐰃 (yi)
94 кусать ызырарға, тударға тешләргә тістеу, (chishlăng!) dişlemek ısırmak, dişlemek اِسِرْماقْ (ïsïrmāq), تِشْلاماكْ (tišlēmēk)
95 сосать сорарға, сор имәргә, имеү эмерге эмерге ему, сору emmoq, (eming!) emmek əmmək emmek, emmek اَمّاكْ (emmēk), سُورْماقْ (sōrmāq) em, sor
96 плевать сурма төкерергә түкіру (tükürüng!) tükürmek tükürmek سُذْماقْ (soδmāq) sut
97 блевать косарга құсу (qusung!) kusmak قُسْماقْ (qusmāq), يَنْماقْ (yanmāq) qus
98 дуть вĕрме үр өрергә, исәргә өрөү үру, есу, үрлеу esmoq üflemek, esmek, üfürmek esmek (о ветре); üfürmek (о человеке) اَسْماكْ (esmēk) es,
99 дышать тынар тынарға тын тынар суларга, дем алу, nafas olmoq, (năpăs eling!) solumak, dinlenmek تِنْماقْ (tïnmāq)
100 смеяться кулма күл каттырар көлергә көлөү кюлюрге кюлюрге кюлемек күлу kulmoq (külüng!) gülmek gülmək gülmek külmek تِنْماقْ (külmēk), قَتْغُرْماقْ (qatɣurmāq) kül,
101 видеть көр кöр көрүү күрергә кёрюрге кёрюрге көру koʻrmoq (körüng!) görmek görmek كُرْماكْ (körmēk) 𐰝𐰈𐰼 ,𐰚𐰈𐰼 (kör)
102 слышать илтме истерге угар угуу, ишетергә ишетеү эшитмек есту eshitmoq (anglang!) eşitmek eşitmək işitmek, duymak eşitmek اَشِتْماكْ (ešitmēk) 𐰾𐰃𐰓 (esid)
103 знать билир пил билүү белергә билуьв білу bilmoq (biling!) bilmek bilmək bilmek bilmek بِلْماكْ (bilmēk) 𐰋𐰃𐰠 (bil)
104 думать санаа сағынарға ойлоо уйларга уйлау ойлау oʻylamoq (pikir qiling!) pikir etmek, düşünmək düşünmek, sanmak tüşünmek, اُوماكْ (ȫmēk), سَقِنْماقْ (saqïnmāq) 𐰽𐰴𐰣 (saqın)
105 нюхать иснәргә еҫкәү иіскеу (purang!) (sniff) ysgamak (sniff) kokmak (give off smell), koklamak (to sniff, sense) qoqlamaq يِذْلاماقْ (yïδlāmāq)
106 бояться коргар коркыыр коркуу куркырга ҡурҡыу къоркъмакъ коркув qorqıw қорқу qoʻrqmoq (qorqung!) korkmak قُرْقْماقْ (qorqmāq) 𐰴𐰆𐰺𐰴 (qorq)
107 спать утуй удуур узу йокларга йоҡлау жукъларгъа юхламакъ ұйықтау uxlamoq (ukhlang!) yatmaq uyumak اُذٖيماقْ (uδï̄māq), يَتْماقْ (yatmāq) 𐰆𐰑 (udı)
108 жить сырыт, олор чуртирға жашоо яшәргә яшамакъ яшав, жасау, yashamoq (yashang!) ýaşamak yaşamaq yaşamak yaşamaq يَشاماقْ (yašāmāq) 𐰖𐱁 (yaşa)
109 умирать өлөр өлүр өлүү үләргә ёлюрге, ёлюрге оьлмек оьлуьв өлу oʻlmoq (ölüng!) ölmek ölmək ölmek ölmek يَشاماقْ (ölmēk), كَجْماكْ (kečmēk) 𐰈𐰠 (öl)
110 убивать өлүрер өлтүрүү үтерергә үлтереү ёлтюрюрге, ёлтюрюрге оьлтируьв өлтіру oʻldirmoq (öltürüng!) öldürmek öldürmək öldürmek öldürmek اُلْدُرْماكْ (öldürmēk) 𐰈𐰠𐰼 (ölür)
111 бороться көрәшергә соғысу, күресу (urushung!) dövüşmek, savaşmak, güreşmek سَڤَشْماق (savašmāq), جَلِشْماقْ (čalïšmāq), سُنْكُشْماكْ (süŋüšmēk), اُرُشماقْ (urušmāq) 𐰾𐰈𐰭𐱁 (süŋüš)
112 охотиться бултаа аңна ауларга аулау, аңшылау, аулау ovlamoq (ovlang!) awlamak ovlamaq avlamak avlamaq اَڤْلاماقْ (avlāmāq) abla
113 ударить оҕус шап, соқ сугарга, бәрергә һуғыу урмакъ урув, ұру, соғу, сабау urmoq (urung!) patlamak, vurmaq vurmak, çarpmak, اُرْماقْ (urmāq), قَقْماقْ (qaqmāq) 𐰆𐰺 (ur)
114 резать касма кыс, быс кизерге кес кисәргә киҫеү кесу, пішу, тілу kesmoq (kesing!) kesmek kəsmək kesmek, biçmek kesmek كَسْماكْ (kesmēk), بِجْماقْ (bïčmāq), قِيْماقْ (qïymāq), اُورْماقْ (ormāq) 𐰚𐰾 (kes), 𐰉𐰃𐰲 (bıç)
115 разделить чаар, бөлүү, бүләргә юлеширге, бёлюрге бёлмек боьлуьв бөлу, жару (yering!) bölmek, yarmak bölmek يَرْماقْ (yarmāq), يَرْماكْ (yermēk), اَذِرْماقْ (aδïrmāq), سُكْماكْ (sökmēk) böl
116 колоть қаза, тоор чәнчергә, кадарга шаншу, қадау, сұғу, тығу (pichaqlang!) bıçaklamak, batırmak, sancı سَنْجْماقْ (sančmāq), سُقْماق (suqmāq) 𐰽𐰨 (sanç)
117 царапать тарбаа, тырнарга тырнау тырнау (tirnaqlang!) tırmalamak, çizmek قَشٖيماقْ (qašï̄māq), اَزْماكْ (ezmēk)
118 копать хас казар қас казар казырга къазмакъ қазу (qezing!) kazmak قَزْماقْ (qazmāq), قَزٖيماقْ (qazï̄māq), اُشَماكْ (üšēmēk), اُنْكْماكْ (üŋmēk) qaz
119 плавать ишме йөзәргә жүзу (üzüng!) yüzmek, يُزْماكْ (yüzmēk), جَبْماقْ (čapmāq) yüz
120 летать көт ужар учуқ учуу очарга осоу учмакъ ұшу uchmoq (uchung!) uçmak uçmaq uçmak uçmaq اُجْماقْ (učmāq), تَنْكْماكْ (teŋmēk) 𐰆𐰲 (uç)
121 ходить бар, баар, базар, йөрергә жүру, бару yurmoq, bormoq, barmaq (bering!), (yürüng!) yürümek, yürmek يُرٖيماقْ (yorï̄māq) 𐰖𐰆𐰺𐰃 (yorı)
122 приходить келир кел килергә килеү гелмек келуьв келу kelmoq (keling!) gelmek gelmek كَلماكْ (kelmēk) 𐰚𐰠 (kel)
123 лежать выртма чадарға чат жатуу ятарга ятыу жатаргъа ятмакъ жату yotmoq yatmaq (yeting!) ýatmak, uzanmak uzanmaq, yatmaq yatmak, uzanmak yatmaq يَتْماقْ (yatmāq) 𐰖𐱃 (yat)
124 сидеть ларма одур утырырга ултырыу отыру oʻtirmoq (olturung!) oturmak oturmaq oturmak oturmaq اُلْتُرْماقْ (olturmāq) 𐰆𐰞𐰺 (olur)
125 стоять тăма турарға тур торырга тороу турмакъ тұру turmoq turmaq (turung!) durmak durmaq durmak turmaq تُرْماقْ (turmāq) 𐱃𐰆𐰺 (tur)
126 повернуть ээр, пур, буруу, борырга бурмакъ, бурув, бұру, бұрылу (burang!) dönmek dönmek, burmak اَڤُرْماكْ (evürmēk), جَڤُرْماكْ (čevürmēk), تَڤُرْماكْ (tevürmēk)
127 падать түс егылырга жығылу, құлау, түсу tushmoq, (chüshüng!) düşmək düşmek, yıkılmak تُشْماكْ (tüšmēk), اُجْماقْ (učmāq)
128 давать пама бээр пер берер бирергә берирге берирге бермек беруьв беру bermoq (bering!) bermek vermek bermek بِيرْماكْ (bḗrmēk) 𐰋𐰼 (bir)
129 держать тутар тудар тударға тут тудар тотарга тутмакъ ұстау, (tutung!) tutmak tutmak تُتْماقْ (tutmāq) 𐱃𐰆𐱃 (tut)
130 сжимать кызар кысарга қысу, сығу siqmoq, qismoq (siqing!) sıkmak, kısmak سِقْماقْ (sïkmāq) qıs
131 тереть сот, аал ышкырга, уарга ысқылау, ысу ishqalamoq, (sürkăng!) ovmak, sürtmek sürtmek سُرْتْماكْ (sürtmēk), تُرْتْماكْ (türtmēk), يَقْماقْ (yaqmāq)
132 мыть чун жуу юарга жуу (yuyung!) yıkamak, [[]] yu
133 вытирать сот сөртергә сүрту (eriting!) süpürmek silmek, süpürmek, sürtmek silmek [[]]
134 тянуть тарт тарт тартар тартырга тартыргъа тартыргъа тартув тарту (tarting!) çəkmək çekmek, tartmak çekmek, [[]] tart
135 толкать үт, ас ит этәргә итеру (ittiring!) itmek itmek, [[]] it, iter
136 бросать бырах, ташта, шел ташларга ташламакъ, атмакъ тастау, лақтыру, ату otmoq, (eting!) atmak atmaq atmak, bırakmak atmaq [[]] at
137 вязать баай бәйләргә бәйләү байлав, байлау (baghlang!) bağlamak [[]] 𐰉𐰀 (ba)
138 шить тик даараар тик тигүү тегәргә тегеү тигерге тигерге тикмек тігу (tiking!) tikmek tikmək dikmek tikmek [[]] tik
139 считать аах санарга санав санау (sanang!) saymak [[]] sana
140 сказать теме, эт, диэ айт айдар айтуу, деш әйтергә айтыргъа айтыргъа, айтмакъ, демек айтув, дев айту, деу aytmoq, demoq (eyting!) diýmek demek, söylemek demek, aytmaq, söylemek [[]] 𐱅𐰃 (ti), 𐰖 (ay)
141 петь юрлама ыллаа ырлирға, сарнирға ырдоо җырларга йырлау жырларгъа йырламакъ жырлау, (sayrang!) saýramak oxumaq söylemek, ötmek yırlamaq (о людях); ötmek, (о птицах) [[]]
142 играть оонньоо ойнаар ойна ойноо уйнарга ойнаргъа ойнаргъа ойнамакъ ойнав ойнау oʻynamoq (oynang!) oynamaq oynamak oynamaq [[]]
143 плыть ишме йөзәргә жүзу, (lăpildăng!) yüzmek, [[]] yüz
144 течь сүүр агар, ақ агар агарга ағыу акъмакъ агув ағу oqmoq aqmaq (eqing!) akmak axmaq akmak aqmaq [[]] aq
145 замерзать тоң, тоо туңырга, өшергә бузламакъ, тоңу, үсу, мұздау muzlamoq, (tonglang!) donmak, üşümek [[]]
146 пухнуть ис, шиш, кöп шешәргә шешеү шишмек, ісу (qapirang!) şişmek, kabarmak, şişmek [[]]
147 солнце хĕвел күн хүн кӱн кӱн, кӱн күн кояш ҡояш кюн кюн гюн, куьн kuʻn, күн quyosh, kun kün gün gün, günəş güneş küneş كُنْ (kün) 𐰚𐰈𐰤 (kün)
148 луна уйăх ый ай ай ай ай ай ай ай ай ай ай ай ай ay ай oy ay aý ay ay ay اايْ (āy) 𐰖 (ay)
149 звезда çăлтăр сулус сылдыс чылтыс чылтыс јылдыс жылдыз йолдыз йондоҙ джулдуз юлдуз юлдыз жұлдыз yulduz ýyldyz ulduz yıldız yıldız يُلْدُزْ (yulduz) yulduz
150 вода шыв уу суг суғ суғ суу суу су һыу суу суу сув сув suw су suv su suw su su suv سُوڤْ (sūv) 𐰽𐰆𐰉 (sub)
151 дождь çумăр самыыр, ардах чаъс наңмыр нағбур јаҥмыр, јааш жамгыр, жаан яңгыр ямгыр жауун янгур, явун ямгыр jamgʻır, jawın, жаңбыр, жауын yomgʻir yamghur yağış yağmur yağmur يَغْمُرْ (yaɣmur) yağmur
152 река çырма, шыв, юханшыв өрүс суг, хем суғ суғ, суу өзөн, елга йылға йылға, черек оьзен сув, daʻrya, өзен daryo derýa çay ırmak özen اُكُزْ (ögüz) 𐰈𐰏𐰕 (ögüz)
153 озеро кӳлĕ күөл хөл кöл кöл кöл көл күл күл күл кёл кёл кёл koʻl көл koʻl köl köl göl göl göl كُولْ (kȫl) 𐰚𐰈𐰠 (köl)
154 море тинĕс муора, байҕал далай талай талай талай деңиз диңгез диңгеҙ тенгиз тенгиз денгиз тенъиз теңiз dengiz dengiz deňiz dəniz deniz deñiz تَنْكِزْ (teŋiz), كُولْ (kȫl) 𐱃𐰞𐰆𐰖 (taluy)
155 соль тăвар туус дус тус тус тус туз тоз тос тоҙ туз туз туз туз duz тұз tuz tuz duz duz tuz tuz تُوزْ (tūz) tuz
156 камень чул таас даш тас таш таш таш таш таш таш таш таш таш тас tas тас tosh daş daş taş taş تاشْ (tāš) 𐱃𐱁 (taş)
157 песок кумах кум, элезин хум қумақ кумак, сай кум ком ҡом ҡом къум хум, кум, кайыр qum, құм, қайыр qum qum gum, çäge qum kum qum قُمْ (qum) qum
158 пыль тусан тобурах, быыл доозун тозын тозун тоз, чаң тузан тусан туҙан, саң букъу, къум букъу чанг тозан, тозаң, шаң chang [[]] toz, tozan, çaň toz toz toz تُوزْ (tōz), تُبْراقْ (toprāq) 𐱃𐰆𐰕 (toz)
159 земля буор, тобрақ, чер туфрак, җир тупраҡ тупраҡ, ер топуракъ, жер топуракъ топуракъ топырак топырақ tuproq toprak torpaq toprak, yer تُبْراقْ (toprāq), يِيرْ (yḗr)
160 облако былыт булут пулут пулут булут булут болыт болот булут булут булут булыт bult бұлт bulut bulut bulut bulud bulut bulut بُلِتْ (bulït) 𐰉𐰆𐰞𐰃𐱃 (bulıt)
161 туман туман туман тубан тубан туман туман томан томан томан туман туман, тубан туман туман duman тұман tuman tuman duman duman sis, duman tuman تُمانْ (tumān), بُوسْ (būs) 𐱃𐰆𐰢𐰣 (tuman)
162 небо тӳпе халлаан дээр тигiр тегри теҥери, кöк көк күк ауа күк кёк кёк кёк коьк koʻk көк koʻk, osmon asman, kök gök, asman göy gök, tepe kök تَنْكْرٖى (teŋrī), كُوكْ (kȫk) 𐱅𐰭𐰼𐰾 (teñri)
163 ветер çил тыал салгын, хат чил салғын салкын жел җил ел жел ел ел jel жел yel shamal, ýel külək, yel yel yel يِيلْ (yḗl), اَسِنْ (esin) yel, esin,
164 снег юр хаар хар хар қар кар кар кар ҡар ҡар къар къар къар кар qar қар qor qar gar qar kar qar قارْ (qār) qar,
165 лёд пăр муус дош пус мус тош муз боз пос боҙ буз буз буз буз muz мұз muz muz buz buz buz buz بُوزْ (būz) buz
166 дым тĕтĕм буруо ыш ыс, тӱдӱн ыш, тӱдӱн ыш түтүн төтен төтөн төтөн тютюн тютюн тютюн түтін, ыс tutun tütün tüsse tüstü duman, is, tütün tütün تُتُنْ (tütün), اِشْ (ïš) tütün
167 огонь вут уот от от от от от ут ут ут от от от, ялын от, ялын ot, от, жалын, алау oʻt, olov ot, ot od ateş, od ateş, ot اُوتْ (ōt) 𐰆𐱃 (ot)
168 зола күл хүл кӱл кӱл кӱл күл көл көл көл куьл күл kul kül kül kül kül kül كُلْ (kül) kül
169 гореть çунма янарга джанаргъа күю, жану yonmoq (yening!) yanmak [[]] köy,
170 дорога çул суол чол, чол чол жол юл йул юл жол джол ёл йол жол yoʻl yol ýol yol yol yol [[]] 𐰖𐰆𐰞 (yol)
171 гора ту хайа даг тағ тағ туу тоо тау тау тау тау тау тав тав taw тау togʻ tagh dag dağ dağ dağ [[]] 𐱃𐰍 (tağ)
172 красный хĕрлĕ кыһыл кызыл хызыл қызыл кызыл кызыл кызыл ҡыҙыл къызыл къызыл къызыл кызыл qızıl қызыл qizil qizil gyzyl qırmızı, al kızıl, kırmızı qızıl, qırmızı [[]] 𐰶𐰃𐰕𐰞 (qızıl)
173 зелёный күөх ногаан јажыл жашыл яшел йәшел йәшел жашил яшыл, гёк jasıl жасыл, көк yashil ýaşyl yaşıl yeşil yeşil [[]] yaşıl, yaş
174 жёлтый араҕас, саһархай сарыг сарығ сарығ сары сары сары сары һары сары сары сары сары sarı сары sariq sary sarı sarı sarı [[]] 𐰽𐰺𐰍 (sarığ)
175 белый үрүҥ, ак ах ақ ак ак ак аҡ аҡ акъ акъ акъ ак aq ақ oq aq ak ağ beyaz, ak beyaz, aq [[]] 𐰀𐰴 (aq), 𐰈𐰼𐰈𐰭 (ürüñ)
176 чёрный хура хара кара хара қара кара кара кара ҡара ҡара къара къара къара кара qara қара qora, qara, gara qara kara, siyah qara, siya [[]] 𐰴𐰺𐰀 (qara)
177 ночь каç түүн дүн тӱн, хараа тӱн тӱн түн төн төн төн кече кече гече туьн, кеше tuʻn түн tun, kecha tün, gije gecə gece, dün gece [[]] 𐱅𐰈𐰤 (tün)
178 день кун хүн кӱн кӱн, кӱн күн көн көн көн кюн кюн гюн куьн, kuʻn, күн, күндіз kun kün gün gün gün, gündüz kün [[]] 𐰚𐰈𐰤 (kün), 𐰝𐰈𐰤𐱅𐰕 (küntüz)
179 год çул дьыл, чыл чыл чыл жыл ел йыл йыл жыл джыл йыл йыл jıl жыл yil yil ýyl il yıl yıl, sene [[]] 𐰘𐰃𐰞 (yıl)
180 тёплый сылаас җылы йылы йылы жылы йылы йылы жылы ýyly ılık issi [[]]
181 холодный соок соох соок суук салкын, суык һыуыҡ сувукъ суық, салқын sovuq soğuk [[]
182 полный долу тулы тулы тулы толу толу толу толы толы toʻq, doly, dok dolu dolu, tok tolu [[]] tolu
183 новый саҥа чаа яңа яңы янъы жаңа yengi yeni, yeni yañı [[]] yañı
184 старый эргэ эски эски эски иске иске иҫке эски эски эски eski ескі eski eski eski [[]] eski
185 хороший эки чахсы чақшы жакшы яхшы яҡшы яхшы яхшы, ийги жақсы, игі ýagşy, yaxşı iyi yahşı, eyi [[]] 𐰓𐰏𐰈 (edgü), (yeg)
186 плохой япăх, начар багай, жаман, начар начар, яман йаман насар, яман аман, осал аман яман яман, осал жаман, нашар yaman pis, yaman kötü, yaman yaman, [[]] 𐰖𐰉𐰞𐰴 (yablaq), 𐰖𐰉𐰕 (yabız)
187 гнилой сытыйбыт чирик чирик черек серек чирик чирик шірік chirik chirik, çüýrük çürük çürük çürük [[]] erik,
188 грязный хирлиг, кир пычрак, керле бысраҡ кир кир, кирли кир, нас кирли, нас kirli, кір, лас kir kir, kirli, hapa kirli kirli [[]]
189 прямой тӱс тӱс, түз туры туры, төс тура тувра, тувра, тура, түзу, тіке düz düz, doğru doğru, [[]]
190 круглый түгәрәк, йомры түңәрәк, дёгерек домалақ, жұмыр, дөңгелек yuvarlak, top, tekerlek [[]]
191 острый курч курч, үткен үткер, үткер итти iti keskin (заточенный); sivri (сужающийся к концу) keskin (заточенный); (сужающийся к концу) يِتِكْ (yitig)
192 тупой үтмәс үтмәс үтмәҫ өтпейтін, küt kör [[]] [[]]
193 гладкий тӱс шома, тигез шыма тегиш тегіс tekis, hamar, düz düz يابْرٖى (yaprï̄), اَلَنْكْ (alaŋ)
194 мокрый уулаах, ӱлӱш, ным, нымдуу юеш дымлы мылы дым дымқыл, ылғал höl, năm ıslak, yaş اُولْ (ȫl) öl
195 сухой кураанах хуруғ кургак кургак коры ҡоро ҡоро кургак, куры құрғақ kuru قُرُغْ (quruɣ)
196 правильный шын, сын, орта чын, туура дөрес дөрөҫ дурус дұрыс düzgün, doğru doğru doğru جٖىنْ (čï̄n) tüzük,
197 близкий чугас якын яҡын ювукъ якын, жақын, жуық yaqin yakın yaqın يَقِنْ (yaqïn), يَغُوقْ (yaɣūq) 𐰖𐰍𐰸 (yağuq)
198 далёкий ыраах ырак ырах ерак алыс йыраҡ, алыҫ узакъ узакъ йыракъ, узакъ узак, алыс жырақ, ұзақ, алыс uzak, uzaq ırak, uzak uzaq يِراقْ (yïrāq) 𐰃𐰺𐰴 (ıraq)
199 правый уҥа оң оң оң оң уң уң уң онг онг онг онъ оң oʻng sag sağ sağ اُنْكْ (oŋ)
200 левый сулахай хаҥас сол сол сол сол сул сул һул сол сол сол сол sol сол chap sol çep sol sol sol سُولْ (sōl) sol
201 на (чём-то) -ра/-ре, -та/-те -га/-ҕа -да, -де, -та, -те -да, -де, -та, -те -де/-те -да/-до/-де/-дө -да/-дә, өстендә -да/дә/та/ -да/-де, -да/-де, -да/-де, -да/-де/-та/-те, -da/-de/-ta/-te, -да/-де/-та/-те, -da -da/ -da -da/ -da/-de, -ta/-te -da/de/-ta/te دا (-dē, -dā) 𐰈𐰕𐰀 (üze)
202 в (чём-то) -ра/-ре, -та/-те -да, -де, -та, -те, -да, -де, -та, -те -де, -те ичинде, -да, -до, -де, -дө -да/-дә, эчендә -та/-тә -да -да/-де, ичинде -да/-де, ичинде -да/-де, ичинде -да/-де/-та/-те, ишинде -da/-de/-ta/-te, -да/-де/-та/-те, -da -da/ -da -da/ içinde, -da/-de, -ta/-te -da/-de/-ta/-te اِجِنْدا (ičindē), اجْرا (ičrē), دا (-dē, -dā)
203 с (чем-то) -па/-пе -даң/ -ла/-ле белəн булан ман/мен/бан/бен/пан/пен -мен/-бен/-пен bilan ilə, -la/ ile, -la/-le بِرْلا (birlē)
204 и тата, та, те, -па/-пе уонна биле, болгаш, база даа, ла/ жана һәм, -да/-дә һәм эм, да эм, да ва, -да/де эм, -да/-де/-та/-те jaʻne, haʻm, -da/-de/-ta/-te және, һәм, -да/-де/-та/-те va we və, da/ ile, ve ve تَقٖى (taqï̄), يَما (yemē) yeme
205 если -сан/-сен, -за/-са/-зе/-се, -за/-зе/-са/-се, сынап -ca/-ce -са/-се/-со/ әгәр, -са/-сә әгәр, -са/-сә әгәр эгер эгер, eger, егер, agar -sa/ eger -sa/-se, ise eger, -sa/-se اَرْسا (ersē), سا (-sē, -sā), اَبَنْكْ (apaŋ) erse,
206 потому что чөнки сөнки chunki çünki çünki çünki اُجُنْ (üčün) [[]]
207 имя ят аат ат ат ат ат ат исем, ат исем исем ат ат ат ат at ат ot, ism, nom at, isim at ad ad ad, isim ااتْ (āt) at,
208 дом çурт, кил, дьиэ өг, иб, тура, чир эм, ӱй (кондомский диалект) ӱй үй өй, йорт [[]] өй, йорт юй, журт юй, джурт уьй уьй үй, жай, там үй, жай, там [[]] [[]] [[]] ev ev [[]] eb
209 стена стена эркин, хана све кабырга дубал дивар [[]] диуар къабыргъа, къабыргъа, там, чыр там, diywal қабырға, дуал [[]] [[]] [[]] duvar divar [[]] [[]]
210 олень таба иви бугу бугу болан [[]] болан кийик буу къубагийик бугы, бұғы [[]] [[]] [[]] geyik sığın [[]] [[]]
211 мышь шăши кутуйах күске кӱске шышқан чычкан чычкан тычкан [[]] сысҡан чичхан чичхан чычкъан tıshqan тышқан [[]] [[]] [[]] sıçan sıçan [[]] [[]]
212 кролик куян куруолук кодан, кролик кролик [[]] ҡуян къоян къоян къоян, тавшан коян, тавшан қоян [[]] [[]] [[]] tavşan [[]] [[]]
213 орёл хотой эзир бүркүт бөркет [[]] бөркөт, къуш къуш къаракъуш buʻrkit бүркіт [[]] [[]] [[]] kartal qartal [[]] [[]]
214 паук эрешмен ооҕуй ээремчик қорбалчық јӧргӧмӧш жөргөмүш үрмәкүч [[]] үрмәксе губу, губу, oʻrmekshi өрмекші [[]] möý, örümcek örümçek [[]] [[]]
215 лицо пит сирэй шырай, арын сырай, шырай, кижи, чӱс бет, јӱс бет, жүз бит, йөз [[]] бит, йөҙ, сырай бет бет бет, юз, чырай, сыпат бет, йуз, шырай, бет, жүз, шырай бет, жүз, шырай [[]] [[]] [[]] yüz yüz, bet [[]] [[]]
216 тело хол бот, тен җисем, гәүдә [[]] тән, буй, һын сан, зат сан, зат зат дене, дене, тән [[]] [[]] [[]] ten, beden, vücut ten, beden, [[]] bod
217 пупок киин киндик кендек [[]] кендек киндик киндик киндик киндик кіндік [[]] [[]] [[]] göbek [[]] [[]]
218 палец пӳрне тарбах салаа салаа сабар бармак бармак [[]] бармаҡ бармакъ бармакъ бармакъ бармак бармақ саусақ, бармақ [[]] [[]] [[]] parmak parmaq [[]] [[]]
219 больной
(болезненный) 		аарыг ағырығ, авыру, чирле [[]] ауырыу, ауру [[]] [[]] [[]] [[]] [[]]
220 игла иннэ ине ийне ийне инә, энә [[]] энә, ийне ийне ине ийне iyne ине [[]] [[]] [[]] iğne ine [[]] [[]]
221 одежда таҥас хеп кеп, кийим кийим кием [[]] кейем кийим, кийим кийим кийим, киім [[]] [[]] [[]] giyim, elbise urba, [[]] ton
222 гром [[]] [[]] [[]] [[]] [[]] [[]]
223 молния çиçĕм яшен [[]] жасыл, [[]] [[]] [[]] yıldırım, şimşek [[]] [[]]
224 выше үөһэ, [[]] кӧдӱр [[]] бийик, алда, бийик, биік, жоғары, [[]] [[]] [[]] üstünde (над чем-либо), (наверху) [[]] [[]]
225 ниже аллара, [[]] астында, алдында [[]] төмен, аласа [[]] [[]] [[]] alçak, (внизу) [[]] [[]]
226 кашлять [[]] йүткереү жөтелу [[]] [[]] [[]] öksürmek öksürmek [[]] [[]]
227 покупать атыылас [[]] [[]] [[]] [[]] [[]] [[]] [[]]
228 выбирать тал шилиир, [[]] сайларга [[]] һайлау сайламакъ, сайлав таңдау, сайлау [[]] [[]] [[]] seçmek [[]] [[]]
229 расти ӧс үсәргә [[]] үҫеү өсу [[]] [[]] [[]] büyümek ösmek [[]] [[]]
230 открывать ас, ажыдар ачарга [[]] асыу ачмакъ ашув ашу [[]] [[]] [[]] açmak açmaq [[]] [[]]
231 украсть уор урларга [[]] урлау урларгъа урларгъа урламакъ ұрлау [[]] [[]] [[]] [[]] [[]]
232 мечтать сағынарға, хыялланырга [[]] [[]] [[]] [[]] [[]] [[]]
233 плакать йӗр ытаа ыйлоо еларга [[]] илау жиляргъа йыламакъ жылау, [[]] [[]] [[]] ağlamak ağlamaq [[]]
234 зевать иснәргә [[]] есінеу [[]] [[]] [[]] esnemek esnemek [[]] [[]]
235 готовить әзерләргә [[]] жыймакъ, ишлемек, топламакъ, этмек [[]] [[]] [[]] hazırlamak (еду) [[]] [[]]
236 шесть алта алды алты алты алты алты алты [[]] алты алты алты алты алты altı алты [[]] [[]] [[]] altı altı [[]] altı
237 семь сэттэ чеди читі четти јети жети җиде [[]] ете жети етти ети jeti жеті [[]] [[]] [[]] yedi yedi [[]] [[]]
238 восемь аҕыс сес сигіс сегис сегис сегиз сигез [[]] һигеҙ сегиз сегиз сегиз сегиз segiz сегіз [[]] [[]] [[]] sekiz sekiz [[]] [[]]
239 девять тоҕус тос тоғыс тоғус тогус тогуз тугыз [[]] туғыҙ тогъуз тогъуз тогъуз тогыз togʻız тоғыз [[]] [[]] [[]] dokuz doquz [[]]
240 десять вун уон он он он он он ун [[]] ун он он он он on он [[]] [[]] [[]] on on [[]] on
241 весна çур саас час часхы часқы јас жаз яз [[]] яҙ жаз джаз язбаш язлык koʻklem, baʻhaʻr көктем [[]] ýaz yaz bahar baar [[]] [[]]
242 лето çу сайын чай чайғы чайғы јай жай җәй [[]] йәй жай джай яй яз jaz жаз [[]] yay yaz yaz [[]] [[]]
243 осень кĕр күһүн күс кӱскӱ, кӱс кӱскӱ кӱс күз көз көҙ къач кюз гюз куьз guʻz күз güz payız, güz sonbahar, güz küz [[]]
244 зима хĕл кыһын кыш хысхы қышқы кыш кыш кыш ҡыш къыш къыш къыш кыс qıs қыс gyş qış kış qış [[]]
245 уходить кайма бар көтүү китәргә бармакъ, барув кету gitmek [[]]
246 который кайсы, кайсы, кайсы нисә, нисәнсе, күпме, ҡайһы, къайсы, қай, қайсы, [[]]
247 сколько хас каш ничә күпме, неше, неше, kaç [[]]
248 волк кашкăр бөрө бөрү, кокай пӱӱр пӧрӱ бӧрӱ бөрү бүре буре, бёрю бёрю бёрю боьри qasqır қасқыр, бөрі börü kurt qaşqır [[]]
249 деньги укҫа харчы акша ақча акча акча акча аҡса ахча ахча акъча акша ақша, пул ақша ақча, пул para aqça, para [[]]
250 брать ил алыр аларға [[[ал-]] ал алуу алырга алыу алмакъ алув алу almak almaq [[]]
251 бегать сүүр йөгерергә чабаргъа чабаргъа жүгіру koşmak [[]]
252 бык/корова оҕус/ынах буга/инек бука/ийнек, инек бука, өгүз/инек, сыйыр үгез/сыер үгеҙ, бугъа/ийнек бугъа/ийнек оьгюз/сыйыр, инек сыйыр sıyır бұқа, өгіз/сиыр öküz boğa, öküz/inek [[]]
253 конь, лошадь лаша, ут ат, аът, ат ат ат ат ат, ат, алаш, йылҡы ат ат ат ат ат, жылқы ат, жылқы ат at at at
254 ребро аяк ойоҕос кабырга кабырга кабырга ҡабырға, иеги иеги къабургъа, кабырга қабырға қабырға, qabırğa kaburga, eğe [[]]
255 медведь упа эһэ адыг аба, азығ апшақ, (кондомский диалект) айу аюу аю айыу аю, айыу аю, айыу аюв аюв аю ayiq aýy ayı ayı ayuv
256 пиво пиибэ пиво пиво сыра сыра сыра сыра һыра сыра сыра пиво пиво пиво сыра پىۋا syra bira bira, pivo
257 душа, дух чун кут чан, чӱрек күңел, җан, рух йән, күңел, рух, дәрт, хис, аң, аҡыл, жан джан жан, йан, дерт жан жан җан ruh, can, iç, gönül can,
258 спасибо махтал алғыс рәхмәт рәхмәт, teşekkür ederim (при обращении на ты)
259 здравствуйте дорообо су, салам, исәнмесез (по отношению к женщине) (по отношению к женщине) сәлем сәлем merhaba
260 прощайте сау булыгыз خوش hoşça kal, (уходящему)
261 почему неге неге нигә, нек нек неге, неге [[]] neke
262 да аха, я эйе әйе эйе, сора сора вар, дюр awa иә ha hawa evet, ha, ya e, ebet
263 нет суох чок чох чоқ жок юк юҡ, -ма/-мә йок жоқ hayır, yok
264 рабочий ишчи ишчи эшсе рабочий рабочий ишчи, рабочий жұмысшы ishchi ishchi işçi işçi işçi işçi
265 трава от оът, сиген от от, ӧлең от, от, үлән [[]] ут, үлән ханс, кырдык ханс, кырдык от от, от, шөп от, шөп ot ot ot ot ot ot
266 чеснок ыхра сарымсах кош-согуна сарымсак сарымсак сарымсак һарымһаҡ сарымсах сарсмакъ самурсакъ сарымсак сарымсақ сарымсақ sarymsak sarımsaq sarımsak sarımsaq
267 лук (трава) сухан луук, чочунаах, соған согон, согон суган һуған сохан сохан согъан пияз жуа, пияз piyaz soğan soğan soğan
268 свинья сысна сибиинньэ хаван сосха шошқа чочко чочко дуңгыз, чучка [[]] сусҡа тонгуз, кошт тонгуз, кошт донгуз шошка, донъыз шошқа, доңыз domuz domuz, çoçqa
269 курица дагаа қуш тоок тавык тауыҡ тавукъ тавык тауық tovuq tovuq tavuk
270 лук (для стрельбы) ухă ча жаа җәя йәйә [[]] [[]] йай, садақ yoy yay yay yay yay
271 здоровье чөл кадыкшыл қазық суу, саулык, һаулыҡ, саулукъ саулукъ денсаулық [[]] sağlık
272 пчела пыл хурчӗ тигээйи, ыҥырыа ары аар аары адару аары арыу, ары, бал ҡорто балжибин балшыбын ара ari here ary arı arı balqurt
273 стрела ох, оноҕос ок, согун ох соған ок, ок, жебе ук уҡ окъ окъ окъ ок oq оқ, жебе oq oq ok ox ok oq oq
274 восток илин іскер кӱнчыгыш көнчыгыш [[]] көнсығыш, шәреҡ кюнчыгъыш кюнчыгъыш гюнтувуш куьнтувар шығыс, шығыс sharq gündogar şərq doğu şarq, kündoğuş
275 запад арҕаа кидер кӱнбадыш көнбатыш көнбайыш кюнбатыш кюнбатыш гюнбатыш батыс, батыс günbatar qərb batı, garp ğarp, künbatı
276 юг кăнтăр соҕуруу ӱстінзарых тӱштӱк түштүк көньяк төньяҡ къыбыла къыбыла къыбла оңтүстік janub günorta cənub güney cenüp, qıbla
277 север çурçĕр хоту қузам тӱндӱк түндүк төньяк көньяҡ шимал шимал темиркъазыкъ, арқа солтүстік shimol demirgazyk şimal kuzey şimal, sırt
278 сумерки, заря даң, имир таң караңгы [[]] ҡараңғы, таң туьн, karanlık karanlık
279 сон дүш, тӱс түш төш, йокы төш тюш тюш тюш, түс, ұйқы tush düýş düş, rüya
280 бог турӑ таҥара дээр, кудай, бурган худай қудай кудай кудай алла, ходай, тәңре [[]] тәңре, хоҙай тенгири, худай, аллагь кудай Xudo tanrı tañrı, ilâh
281 верующий дым тин динле [[]] [[]] [[]] dindar dindar, imanlı
282 народ халăх дьон чон, улус, эл қалық, эл, чон калык калк, кишилер халык [[]] халыҡ халкъ халкъ халкъ халк, халык халық halk, il , xalq halk
283 история истори төрүт төөгү [[]] тарых, тӱӱки тарых тарих [[]] тарых тарих тарих тарих тарых тарих taryh tarih tarih
284 страна чурт, эл ил чер эл эл ил [[]] ил пачалыкъ, ел, журт, ел el el el əl ülke memleket, el il
285 спать утуй удуур уйку уйку йокларга йоҡо жукъларгъа юхламакъ ұйықтау [[]] [[]] uyumak
286 песня юрӑ ырыа ыр, сарын, ыр сарын ыр, сарын, ыр җыр йыр жыр джыр йыр йыр qosıq жыр, ән ir aýdym mahnı türkü, şarkı yır, türkü
287 работа ӗҫ ажыл, иш, ус іс , иш иш эш [[]] эш иш, жумуш иш, ис іс ish ish iş iş iş iş
288 сто çĕр сүүс чүс чӱс чӱс жүз йөз йөҙ жюз юз юз juʻz жүз йүз [[]] [[]] yüz yüz yüz
289 след суол ис іс ис ис из эз эҙ ыз ыз із iz iz iz iz iz iz
290 время кэм шаг ,үе сах тем, туш, чак, ӧй, чак, вакыт [[]] ваҡыт, саҡ заман заман вакъти, заман вакыт waqıt, zaman уақыт, шақ, кез vaqt, vaqıt, zaman
291 десять тысяч [[]] tuman dümen, )
292 мозг миме мэйии миис ми мейе мыйы мыйы мый ми miya menge beýni, beyin beyin
293 вечный ĕмĕр мӧҥкӱ мәңге [[]] мәңгі [[]] [[]] ebediyen [[]]
294 одинокий ялгыз [[]] жалғыз, [[]] yalnız [[]] [[]]
295 свет ҫутӑ сырдык чырык чарых от јарык, жарык яктылык [[]] еңел, яҡты, яҡтылыҡ жарыкъ джарыкъ ярыкъ ярых жарық [[]] [[]] ışık yarıq [[]] [[]]
296 верблюд тэбиэн теве тибе тӧӧ тӧӧ төө дөя [[]] төя, дөя тюе тюе тюе түйе [[]] [[]] deve deve [[]] tebe
297 муравей кăткă кымырдаҕас кымыскаяк хымысха қымысқаш кумурска кырмыска [[]] ҡырмыҫҡа къумурсха, кумырска құмырсқа چۈمۈلە, chümüle, чүмүлә [[]] [[]] karınca qırmısqa [[]] [[]]
298 сын ывăл уол оол, оглу оол оғлу уул ул [[]] ул жаш, улан джаш, улан улан улан ұл ئوغۇل, [[]] [[]] oğul oğul [[]]
299 дочь хĕр кыыс кыс, уруг қыс, кыс, кызы кызы кыз [[]] ҡыҙ къыз къыз къыз кыз қыз qiz, [[]] [[]] kız qız [[]] qız
300 брат пичче, тете убай, ини (младший) харындас (двоюродный) ага (старший), ини (младший) абый (старший), эне (младший) [[]] ағай, къарындаш къарнаш къардаш ага (старший), (младший) аға, іні ака, ука, ини [[]] [[]] ağa (старший); qardaş, kadâ (младший) [[]]
301 сестра аппа угба (старшая); дуңма (младшая) пиӌе қыс қарындаш, (старшая) эже апа (старшая), сеңел (младшая) [[]] апай; һеңле, ҡәрендәш эгеч эгеч къызардаш (по отношению к брату) (младшая) апа (старшая), сіңлі (младшая), (по отношению к брату) [[]] [[]] kızkardeş, kardeş, abla (старшая) apte, tata (старшая); qardaş, kadâ, (младшая) [[]] [[]]
302 звать чакыруу чакырырга [[]] чакъырыргъа чакъырыргъа шақыру [[]] [[]] çağırmak [[]] [[]]

Ссылки

  • THE TURKIC LANGUAGES IN A NUTSHELLThe Internal Classification & Migration of Turkic languages
  • The Lexicostatistics and Glottochronology of Turkic Languages
Списки Сводеша для разных языков
Абхазо-адыгские • Афразийские • Балтийские • Банту • Германские • Греческий • Дене-енисейские • Индоарийские • Индоиранские • Искусственные • Кельтские • Монгольские • Нахско-дагестанские • Палеоазиатские • Романские • Самодийские • Сино-тибетские • Славянские • Тунгусо-маньчжурские • Тупи-гуарани • Тюркские • Финно-угорские • Картвельские